Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başkan yardımcıları görevden alınırken, yerlerine Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan atandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayınlanan karara göre; Merkez Bankası başkan yardımcıları Emrah Şener, Taha Çakmak ve Mustafa Duman görevden alındı. onların yerine; Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Hatice Karahan atandı.
Merkez Bankası’na atanan üç yeni başkan yardımcısı da Boğaziçi Üniversitesi mezunu.
Atanan isimlerden Osman Cevdet Akçay, Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden mezun oldu. Eğitimine ABD’de devam ederek New York City University Graduate School and University Center’da yüksek lisans ve doktora derecelerini aldı. 1 Mayıs 2018 tarihine kadar Koç Finansal Hizmetler ve Yapı Kredi Bankası’nda baş ekonomist, Ekonomik Araştırmalar Daire Başkanı olarak çalıştı.
Cevdet Akçay, Fatih Altaylı’nın 14 Mayıs seçimleri öncesi Habertürk’teki programına ilişkin yaptığı açıklamada, mevcut hükümetin seçimi kazanması halinde bunun “mevcut ekonomi politikalarının teyidi” olarak görüleceğini söyledi.
Fatih Karahan, Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği ve Matematik bölümlerinden mezun olmuş, yüksek lisans ve doktora eğitimlerini Pennsylvania Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Karahan, ABD’nin 12 merkez bankasından biri olan Federal Reserve Bank of New York’ta çalışıyordu.
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Hatice Karahan, Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun olmuş, üniversitede İktisat Bölümü’nde yüksek lisansını tamamlamıştır. ABD’de Syracuse Üniversitesi’nde ekonomi dersleri verdi ve 2006 yılında İktisat alanında doktora derecesini aldı.
Yeni Şafak Gazetesi’nde ekonomi ile ilgili yazılar yazan Hatice Karahan, 2017 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomi danışmanı olarak göreve geldi.
Ekonomist Timothy Ash, bu atamaların “büyük bir olumlu adım” olduğunu savunarak şunları söyledi:
“Cevdet Akçay çok iyi bir ekonomist ve düşünür. Hatice Karahan harika. Fatih Karahan New York Merkez Bankası’ndan. Bu Türkiye merkez bankası için büyük bir dönüşüm. Erdoğan’dan Erkan’a büyük bir güvenoyu.”
Seçimlerin ardından ekonomi yönetiminde yaşanan değişiklikler “ortodoks” siyasete dönüş olarak yorumlandı. Ancak siyasi faiz oranlarının beklentilerin altında artmasının piyasa üzerindeki olumsuz etkilerinin yapıldığı yönünde eleştiriler de oldu.
EKONOMİK POLİTİKALARDA DÖNÜŞÜM
Merkez Bankası yönetimindeki değişiklik, Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanlığına atanmasının ardından “ortodoks” politikalara dönüş olacağı beklentisiyle gündeme geldi.
Şahap Kavcıoğlu’nun 9 Haziran’da cumhurbaşkanlığı görevinden alınması ve Hafize Gaye Erkan’ın atanmasıyla Merkez Bankası’nda da değişiklik oldu.
Ekonomiye genel kabul görmüş bir ana akım yaklaşım olan “ortodoks” siyasetten bahsediyor.
Türkiye’de son yıllarda uygulanan ekonomi politikaları bu anlayışın dışında bir model olarak yorumlanmaktadır.
Türkiye’de hükümet, 2021 yılından bu yana Türkiye Ekonomi Modeli veya Yeni Ekonomik Model olarak tanımlanan bir ekonomik model uygulamaktadır.
2018 seçimlerinden sonra ekonomi yönetimi Hazine ve Maliye Bakanlığı adı altında yeniden yapılandırıldı ve bu göreve Berat Albayrak atandı.
Aralık 2020’de Albayrak’ın istifasının ardından yerine Lütfü Elvan getirildi.
Aralık 2021’de Elvan’ın istifasının ardından bu kez görevi o dönem Bakan Yardımcısı olan Nureddin Nebati devraldı.
Bu süreçte Merkez Bankası Başkanlığında peşpeşe değişiklikler olmuştur.
Faiz oranlarını en son artıran Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal oldu.
Ağbal, Mart 2021’de beş aydan az bir süre ile bu görevden alındı ve yerine Şahap Kavcıoğlu atandı.
Bazı uzmanlara göre yeni model, Merkez Bankası’nın Eylül 2021’de yaptığı %1’lik politika faiz indirimiyle başladı.
Model kapsamında Merkez Bankası takip eden dönemde politika faizini ya indirmiş ya da sabit tutmuştur.
Ancak 3 Kasım 2022 itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 85,51 ile 24 yılın en yüksek seviyesine ulaşması, faiz-enflasyon ilişkisi açısından orta modelin daha fazla sorgulanmasına yol açtı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise eleştirilere karşı sık sık “Faiz enflasyona neden olur ve sonuç verir” tezini savundu.
